2012-06-06

سایین "یونس شاملی" میللی بیرلیک دؤشرگه‌جیگی ایله موصاحیبه‌ده: "گونئی آزربایجان دؤولتچی‌لیگینی برپا ائتمک، میللی- دئموکراتیک حرکاتین ان اوستون آماجی‌دیر."

میللی بیرلیک حاقدا آپاردیغیمیز موصاحیبه‌لر سیراسیندا، سایین یونس شاملی میللی بیرلیک دوشرگه‌جیگی‌نین سوال‌لارینی جاوابلاییب:

سیزجه میللی بیرلیک نه دئمک دیر؟ بیرلیگی نئجه تعریف ائدیرسینیز؟

میللی بیرلیک، توپلومسال (میللی) بیر آماجا (هدفه) چاتماق اوچون معین بیر شیوه‌دن (بیرلیک‌دن) ایستفاده ائتمک دئمک‌دیر. بونا گؤره آماج بللی اولمادان، میللی بیرلیگین معناسی دا معین‌لشمیر. میللی بیرلیگ ایلک اؤنجه بیر خالقین، بیر میللتین و بورادا تورک خالقی نین میللی- دئموکراتیک موباریزه‌سی عرفه‌سینده، میللی –دئموکراتیک ایستک‌لرینی الده ائتمه‌سی اوچون گرکلی‌دیر.
ایران‌دا و تورک بؤلگه‌لرینده گئدن میللی- دئمکراتیک حرکاتدا موجود تشکیلات‌لار و شخص‌لر آماج‌لارینی الده ائتمک اوچون بیرلشمه‌لی‌دیرلر. بو بیرلشمه گونئی آزربایجانین آکتیو تشکیلات و شخص‌لری آراسیندا ایستراتژیک آماج‌لارا چاتماق اوچون، ایکی عرصه‌ده مئیدانا گله بیلر:
بیر: تئوری عرصه‌سینده بیر دوشونجه‌یه و یا بیر- بیرینه یاخین دوشونجه‌لره اینانمالاری (میللی دئمکراتیک دوشونجه)
ایکی: عمل عرصه‌سینده ایسه او تشکیلات‌لار و شخص‌لر بیر و یا ایکی جبهه قورولوشوندا (موجود اولان فرق‌لی تئوری جهت‌لره گؤره)

میللی بیرلیک نئجه یارانا بیلر؟
میللی- دئموکراتیک بیر موباریزه‌نین آماجینا یاخینلاشماق اوچون ایلک اؤنجه او حرکاتین آماجینی دوشونمک لازیم‌دیر. آزربایجان تورک، میللی- دئموکراتیک حرکاتی، "اؤز موقدراتینی تعیین ائتمک حاققینی" الده ائتمک اوچون بیرینجی نؤوبه‌ده "گونئی آزربایجان دؤولتچی‌لیگینی" یارالتمالی‌دیر.
"گونئی آزربایجان دؤولتچی‌لیگینی" برپا ائتمک، بوگون آزربایجان میللی- دئموکراتیک حرکاتی‌نین اَن اوستون و بیرنجی آماجی‌دیر. باشقا سؤزله، تورک خالقینا بیرینجی ایستک آزربایجانین دؤولت اورقان‌لارینی یاراتماق و اوچ قوه‌نی بیر اورقانیک فورمادا گئرچکلشدیرمک‌دیر. دؤولتچی‌لیگی تعیین ائدن اوچ قوه؛ حاکمیت، قانون وئریجی‌لیک (مجلیس) و محکمه اورقانلاری‌نین قورولوشودور.
میللی- دئموکراتیک حرکاتین بو مرحله‌ده آماجی حاکمیت قورماق دئییل (چونکی دؤولتچی‌لیک هله برپا اولماییب و دؤولت اورقان‌لاری هله قورولماییب)، بلکه دؤولتچی‌لیک اساس‌لارینی برپا ائتمک‌دیر. بو مرحله‌ده آزربایجان تشکیلات و شخصیت‌لری ایکی سیاستی بیر-بیریندن آییرمالی‌دیرلار:
بیر: میللی سیاست
ایکی: پارتیا سیاستی
بو مرحله ده تورک خالقینا باغلی اولان سیاسی تشکیلات‌لار و شخص‌لر بو ایکی ایستراتئژی آماج‌لاری‌نین بیرینی اؤنده توتوب اوبیری‌سینی حرکت عرفه‌سینده بئجَرتمه‌لی‌دیرلر.
بوگون گونئی آزربایجان‌دا دؤولتچی‌لیک اساس‌لاری یئریندن یوخدور. بونا گؤره آزربایجان حرکاتینی، میللی دئموکراتیک مرحله‌سینده گؤرن‌لر، گونئی آزربایجانین دؤولت اورقان‌لارینی قورماغا دوغرو حرکت ائتمه‌لی‌دیرلر. بو مرحله‌ده آزربایجانین تشکیلات و شخص‌لرینه (ساغ، سول و یا آرا جهت‌لری اولورسا دا)، اهمیت داشییان مسئله گونئی آزربایجانین دؤولتچی‌لیگینی یاراتماق‌دیر. بورادا هامی‌نین بیر آماجی بیر ایسته‌یی و بیر آرزوسو واردیر.
ائله بونا گؤره ده بو مرحله‌ده پارتیالار و شخصیت‌لر "میللی سیاسته" دایانمالی‌دیرلار، پارتیا سیاستینه یوخ. چونکی بو مرحله‌ده دولت و یا مجلیس یوخدور کی پارتیالار و یا شخصیت‌لر اؤز پارتیا سیاست‌لری اساسیندا و خالقین نظرین جلب ائتمک اوچون مئیدانا چیخسین‌لار. میللی دئمکراتیک حرکات او مئیدانی گله‌جک‌ده یاراتماق ایسته‌ییر. آما ایندی هر بیر میللی فعال شخص و یا تشکیلات "میللی سیاستی" اؤزونه اساس گؤتورمه‌لی‌دیر و بو اساس‌دا گونئی‌ده آزربایجان دؤولتچی‌لیگینه دوغرو حرکت ائتمه‌لی‌دیر.
میللی بیرلیک بو عرفه‌ده، "میللی سیاست" اساسیندا حرکت ائدن قوه‌لر و میللی- دئموکراتیک موباریزه شیوه‌سینه اینانان تشکیلات و شخص‌لر طرفیندن فورمالاشمالی‌دیر.  بو "میللی بیرلیگین" نظری یؤنودور.
میللی بیرلیگین عملی یؤنو (جهتی) موجود تشکیلات‌لار آراسیندا معین بیر آنلاشمایا وارماق‌دیر. بیر نئچه ایل بوندان قاباق آمستردام شهرینده گئچیریلن دیالوق توپلانیسی‌نین سون بیاناتی عملی جهت‌ده گؤتورولن جیددی آددیم ایدی. آما آزربایجان میللی دئموکراتیک حرکاتی‌نین تشکیلاتی جهت‌دن ضعیف بیر شرایط‌ده اولماسی و موجود تشکیلات‌لارین تجربه‌سیزلیگی، و هر فاکتوردان اهمیتلی موجود تشکیلات‌لارین خالقیمیزین آراسیندا دَریندن تانیتیلماماسی و سون فاکت اولاراق تشکیلات‌لارین کَمّی (عدد) باخیمدان ضعیف بیر دوروم‌دا اولماسی حقیقی بیر میللی بیرلیگین مئیدانا چیخماسینا جیددی انگل‌دیر. ان آزی بوگون، آدی گلن تشکیلات‌لارین میللی بیرلیگی قورماغا حاضیر اولمادیغینی دوشونورم. بونا گؤره ده بوگون میللی بیرلیگین نظری جهتدن دوغرولماسی گله‌جکده عمل مئیدانیندا بیرلیگه وارماسینی دوشونورم. 
 
بو بیرلیگین ایره‌لی سورمه‌سینه نه یؤنتملر (راهکار) اؤنریرسینیز؟
یوخاری‌دا گتیردیگیم سبب‌لره گؤره، میللی بیرلیک بوگون نظری (فیکری) جهت‌دن هم مومکون‌دور هم ده موجوددور. بوگون گونئی آزربایجانین  سیاسی قوه‌سی‌نین، آزربایجان دؤولتچی‌لیگینی برپا ائتمک ان اؤنملی ایسته‌یی‌دیر. بو ایسته‌یه اینانماق، فیکری جهت‌دن تورک خالقی‌نین سیاسی قوه‌سینی بیر معین جهت‌ده مئیدانا گتیریر. آمما عملی جهت‌دن بوگون تشکیلات‌لارین و هابئله شخص‌لرین بیر و یا ایکی جبهه فورماسیندا مئیدانا چیخماسی هله تئز نظره گلیر.
منجه ایلک اؤنجه تشکیلات‌لاریمیز تجربه قازانمالی‌دیرلار، خالقیمیزین آراسیندا تانیتیلمالی‌دیرلار و سونرا خالقیمیزین تشکیلات‌لارا قووشماسی عرفه‌سینده دانیشدیغیمیز "میللی بیرلیگین" برپا ائدیلمه‌سی جیدی فورمادا سؤز قونوسو اولمالی‌دیر.
سایین یونیس شامیلی‌، میللی بیرلیک دوشرگه‌جیگی‌نین سوال‌لارینا واخت آییریب جاواب وئردیگینیز اوچون سیزدن تشکور ائدیریک.

No comments:

Post a Comment